Post Trombotisch Syndroom (PTS)

Vandaag gaan wij in gesprek met Erik Klok, Internist vasculaire geneeskundig in het Leids universitair Medisch Centrum over het Post Trombotisch Syndroom (PTS). Wat is het? En hoe kan het worden behandeld?

Kunt u uitleggen wat het Post Trombotisch Syndroom (PTS) is?

“PTS is een complicatie van een acute trombose die leidt tot schade aan de binnenkant van de bloedvaten. Bijvoorbeeld schade aan de kleppen, waardoor de bloeddoorstroming in het been verslechterd. Daardoor kan er meer vocht in het been blijven zitten. Soms is dat makkelijk te zien, maar soms ook niet. 

Doordat er vocht in het been blijft staan, kunnen er klachten in de benen ontstaan: een zwaar gevoel, pijn, jeuk, vocht, minder kracht en in het ergste geval zweren die slecht te genezen zijn.” 

Hoe kan het worden behandeld?

“Om de bloedafvoer in het been maximaal te stimuleren, kan er compressietherapie worden toegepast. Dat betekent eigenlijk gewoon dat je steunkousen gaat dragen. De strakke kous om het been zorgt ervoor dat het vocht uit het been wordt geperst. Daarmee voorkom je dat er symptomen ontstaan. 

 Je kunt je afvragen of deze behandeling PTS voorkomt of gerelateerde klachten behandeld. De schade aan de bloedvaten is er in het geval van PTS nu eenmaal – of niet. Door een steunkous kunnen de symptomen onderdrukt worden. 

 Het voordeel van de compressietherapie is dat het zorgt voor een goede bloedafvoer in het been. Met name in het begin na een trombosebeen helpt het bij het snel afslanken van het been, het herstel van de klachten en het voorkomen van ernstige vormen van PTS, zoals ernstige pijn of zweren aan het been. Steunkousen worden niet gedragen om een nieuwe trombose te voorkomen. Alleen tijdens lange vluchten zijn er sterke aanwijzingen dat steunkousen beschermen tegen trombose.

 Het nadeel is dat het warm kan zijn, kan jeuken, strak zit en oncomfortabel kan aanvoelen. Daarnaast is het ook niet heel modieus. Dat zijn allemaal dingen die belangrijk zijn voor een patiënt. Tot slot kost het – met name voor de maatschappij – veel geld. De patiënt ziet er vaak niet veel van terug, omdat een deel wordt vergoed door de zorgverzekering.

 Vroeger moest een trombose patiënt de steunkous twee jaar dragen. Inmiddels is er een nieuwe richtlijn in Nederland waardoor iedereen drie maanden een steunkous draagt. Daarna wordt er samen gekeken of de patiënt zonder steunkous door het leven kan. Als hij of zij symptomen van PTS heeft of ontwikkelt, dan wordt er geadviseerd om toch langer door te gaan.” 

Zijn er ook andere behandelingen voor PTS?

“Compressietherapie is op dit moment de belangrijkste optie die wij hebben. Er wordt nog onderzoek gedaan naar andere behandelmethodes, zoals een zogenaamde interventie – een kleine operatie of medicatie. Dit zou kunnen leiden tot een vermindering van de klachten. Hier wordt nog wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.” 

Wat gebeurt er als ik geen steunkousen wil dragen, terwijl ik wel PTS heb? Kan ik dan een nieuwe trombose krijgen?

“Nee, de klachten van PTS kunnen dan wel verergeren. Dus dan kun je meer pijn en/of spataderen krijgen. Vaak komen patiënten dan terug op hun beslissing de kousen niet te willen dragen. 

 Het lastige is dat mensen met erge PTS klachten vaak denken dat ze een nieuwe trombose hebben. In dat geval moeten zij weer naar het ziekenhuis gaan om onderzocht te worden. Soms is het moeilijk vast te stellen of de patiënt een nieuwe trombose heeft, omdat ze mogelijk littekens in de bloedvaten hebben. Dan moet hij/zij opnieuw antistolling gebruiken wat ook risico’s met zich meebrengt. 

 Het is dus voor PTS patiënten niet alleen prettiger in het dagelijks leven om steunkousen te dragen, maar het scheelt mogelijk ook bezoeken aan het ziekenhuis – wat vervolgens tijd en geld scheelt voor zowel de patiënt als de maatschappij.” 

 Hoe zit het met spataders?

“Het hebben van spataders is een teken dat er een probleem is met de bloedvaten. In die zin is het hebben van spataders een risicofactor voor het krijgen van een trombose, maar je kunt niet zeggen dat spataders altijd voor een nieuwe trombose zorgen. Het dragen van steunkousen helpt bij het voorkomen van spataders.”